Senda d’art
La senda d’art a Trun exista dapi il matg 2007. Ella s’extenda sin rodund 1.5 km e cuntegn exponats da differents stils e materials. Las exposituras ed ils expositurs derivan schibein dalla regiun sco era dalla Svizra e dil lontan: Leo Demund, Matias Spescha, Gieri Schmed ni Linus Flepp, Mascha Mioni, Lawrence McLaughlin per numnar mo entgins dils actualmein 35 artists representai. La senda vegn tgirada dalla Cumissiun da cultura Trun.
La senda d’art entscheiva gest sper l’ustria Ogna dil campadi Trun e meina viers vest. Broschuras d’informaziun ein avon maun all’entschatta dalla senda. Sin damonda ein era guidas tras la senda organisablas.
Persuna da contact
Wendelin Decurtins
Via Caltgadira 22
7166 Trun
081 356 40 22
079 610 35 61
Survesta da las artistas e dils artists
(per dapli informaziuns, cliccar nua pusseivel sin il num digl artist)
| Artist:A | Derivonza/Domicil | Datas da veta | Diember da sculpturas |
Contact |
| Linus Flepp | Mustér | * 1951 | 1 | |
| Daniel Grass | Zizers | 3 | ||
| Wendelin Jacomet | Segnas (Mustér) | * 1947 | 1 | |
| Marianne Giger | Glion | * 1942 † 2023 | 2 | |
| Carolina Bearth | Basilea | * 1945 | 1 | |
| Emil Schmid | S. Benedetg (Sumvitg) | |||
| Leo Paul Erhard | Turitg | * 1948 | 1 | E-Mail Web |
| Agnes Indermaur | Landquart | * 1944 | 1 | |
| Anna Maria Fry | Rabius | * 1962 | 1 | |
| Nino di Bella | Mustér | * 1964 | 1 | Web |
| Sergio Marques | Disla (Mustér) | * 1975 | 2 | E-Mail Web |
| Paul Frei | Glion | * 1940 | 7 | |
| Gioni Defuns | Trun | * 1967 | 1 | Web |
| Ursi Vincenz | Andiast | * 1958 | 1 | |
| Mascha Mioni | Meggen (LU) | * 1941 | 1 | Web |
| Claudia Alig | Winterthur | * 1961 | 1 | |
| Stiafen Caduff | Volketswil | * 1949 | 2 | E-Mail Web |
| Gion Cavigelli | Trun | * 1962 | 1 | |
| Rico Sgier | Sevgein | 1 | ||
| Casa Depuoz | Trun | – | 3 | Web |
| Samuel Inauen | Untervaz | * 1977 | 2 | E-Mail Web |
| Jaqueline Pfister | Bonaduz | 1 | ||
| Beatrice Vogler | Turitg | * 1951 | 3 | E-Mail Web |
| Fis Guldimann | Trun | * 1947 | 1 | E-Mail Web |
| Thomas Castelberg | Rabius | * 1962 | 3 | |
| Thomas Demund | Schöntal (D) | 3 | ||
| Gerhard Heisler | Saarbrücken (D) | * 1941 | 1 | |
| Lawrence McLaughlin | Sancerre (F)/Phoenix (USA) | * 1956 | 3 | E-Mail Web |
| Sep Gabriel | Breil | 1 | ||
| Leo Demund | Trun | * 1939 † | 5 | |
| Matias Spescha | Trun/Bages (F) | * 1925 † 2008 | 2 | Web |
| David Ubico | Jona | * 1968 | 2 | |
| Nair Art – Adrian Candinas & Renzo Hendry | Cuera | * 1980 / 1981 | 1 | Web |
Linus Flepp
Linus Flepp ei naschius en la Val Medel. Gia en giuvens onns ha el entschiet a malegiar e dessignar ed al seminari da scolasts a Cuera ei siu talent daus en egl. E ha luvrau 40 onns sco scolast primar a Mustér. Il temps liber era denton reservaus per igl art. Alois Carigiet, il grond artist dalla regiun, ha animau el da malegiar abstract. Mo Flepp ha era midau denter ils geners. Gest sias picturas muralas ein per il solit presentaziuns figurativas da motivs da veta, scenas or dal mintgadi ni hobis. Ultra da quei ha Flepp illustrau numerus cudischs d’affons e d’instrucziun. Linus Flepp ha sco artist persequitau consequentamein ina via genuina ed unica che ha possibilitau ad el igl access ad in vast publicum. Aschia eis el daventaus in pictur d’art tschercau, stimau e popular.
Marianne Giger
Marianne Giger ei carschida si a Tusaun ed ei lura domiciliada a Glion. Gia duront sia giuventetgna ha ella luvrau bugen cun arschella, in hobi ch’ella ha puspei scuvretg pli tard. Ei ha dau l’entschatta vasas e scadialas, denton adina pli savens era figuras. Aschia ein era pèrs ed entiras famiglias naschidas, ch’ella ha elavurau en ner ni cun finas avischinaziuns da glasura en l’aschinumnada tecnica da Raku. Raku ei ina veglia tecnica dad arder giapunesa, tier la quala ils objects da veider vegnan pri aunc ardend ord il fuorn e mess en resgem ni auters materials ardeivels. Quest tractament contonscha effects puntilivs ed unics. La gronda passiun da Giger eran denton las figuras da dunnas ch’ella ha creau en diversas manieras e ch’ella ha schau plidar entras lur posa. Las figuras ein naschidas cun bia amur pil detagl e Marianne Giger ha era schau influenzar lur resentir intern e lur anim actual las figuras.
Leo Paul Erhard
Leo Paul Erhard ei naschius a Turitg. El ha visitau la scola d’artisanadi a Turitg nua ch’el ei sededicaus alla fotografia. Plirs onns ha el luvrau sco fotograf da moda e quei cun success. Igl onn 2000 ha el aviert in luvratori a Turitg ed ha midau dalla fotografia sin la elavuraziun da sculpturas da fier. Sco fotograf da moda era ei impurtont ad el da buca metter il model sco individi el center, mobein da crear enteifer ina gruppa ins scena figurativa. Sco sculptur da fier persequitescha el il medem agir, denton cun uaffens che vegnan buca pli nezzegiai. Entras metter ensemen e cumbinar ils divers uaffens che fan per part ruina, creescha Erhard ornaments e novas scenas figurativas.
Anges Indermaur
Agnes Indermaur ei naschida a Cuera. Ella ha fatg in emprendissadi sco commercianta e pli tard visitau divers roms alla Scola d’art applicada Turitg, sco teoria dallas colurs e fotogravura. Plinavon ha ella absolviu ina scolaziun da dessegn figurativ e historia d’art alla Scola politecnica federala Turitg. Agnes Indermaur ha fatg divers viadis da studi e passentau plirs segiurns egl exteriur nua ch’ella ei sededicada agl art. Aschia ell’India, il Portugal, la Spania ni en la Tschechia. Il 2000 ha ella aviert in agen atelier da fotogravura a Tumein, dil 2001-2010 a Cuera e dapi il 2011 a Landquart.
Nino di Bella
Gia en siu temps d’affonza ei la profunda passiun per la pictura ed igl art figurativ vegnida svegliada. Sin via autodidactica ha el sviluppau la savida necessaria. Nino di Bella experimentescha bugen ed aschia perfecziunescha el adina pli fetg sias habilitads. Oz creescha el schibein picturas sco era sculpturas. Sia varietad dad ovras tonscha da representaziuns figurativas entochen a cumposiziuns abstractas. Oravontut la lavur cun fier ed itschal, che simboliseschan per el schibein forza sco era flexibladad, fascinescha di Bella. El center da siu art stat il carstgaun, il qual el vul perscrutar e far veseivel siu origin.
Sergio Marques
Sergio Marques ei naschius en il Portugal nua ch’el ha passentau ses emprems onns da veta. Cun 14 onns eis el emigraus en Svizra, a Rueun. Oz habitescha el cun sia famiglia a Disla sper Mustér. Marques lavura cun materials natirals. Lenna da grava, crappa speciala ni era fier da ruina s’audan tier ils materials dils quals el fa diever per siu art. Bugen lavura el vid sculpturas pli grondas, creescha denton era pintgas. Per el ei la finiziun dalla lavur vid in object buca la finiziun digl object; suttapost ad aura e vent semidan las sculpturas vinavon a moda natirala. Veser co enzatgei nescha, crescha e sesviluppescha vinavon, quei cuntenta ed inspirescha Marques en sia lavur.
Gioni Defuns
Gioni Defuns ei naschius e carschius si a Trun. Suenter il gimnasi a Mustér ha el studegiau psicologia e psicoterapia a l’universitad da Turitg e dil 1995-2004 ha el menau in’atgna pratica. 1991 ha Defuns entschiet cun la pictura, dapi 1997 posseda el in agen atelier cun galaria a Darvella sper Trun. Ses maletgs ein marcai dil contuorn, nua ch’el ei carschius si. Ses maletgs van denton lunsch sur la sempla illustraziun dalla natira ora: las cuntradas e muntognas surveschan plitost sco basa, sin la quala Gioni Defuns sviluppescha cun agid da colurs e penels sias historias. Igl ein historias che tractan ils temas desideris, relaziuns humanas, siemis, identitad e tscherca dil senn.
Ursi Vincenz
Ursi Vincenz ei oriunda da Domat, habitescha denton gia dabiars onns ad Andiast. Gia sco matta ha ella luvrau bugen cun ils mauns. Empriu ha ella mussadra da scoletta e silsuenter fatg la scola d’art a Turitg. Sia specialitad egl art ei la cumbinaziun da lenn ed arschella. Sur ils onns ha ella elavurau tecnicas che restan lur misteri. Las figuras da lenn ed arschella han ina stretga relaziun e tras quella harmonia raquentan ellas historias miraculusas. Tier sia lavur eis ei impurtont ad ella da crear ord in toc lenn interessant cun aschuntar l’arschella in’unitad perfetga cun ferm carisma.
Mascha Mioni
Mascha Mioni ei naschida a Turitg. Il temps da scolaziun ha ella passentau en Svizra, Frontscha, Engheltiara ed Italia. All’entschatta ha ella malegiau figurativ en ieli. Suenter 1981 ha Mioni anflau la via a l’abstracziun e dapi la fin dils onns 80 malegia ella era sin seida e scaffescha vestgadira d’art. Ella ha iniziau e fundau cun igl Art to Wear Teams Svizra. Mascha Mioni ei d’anflar en exposiziuns sin igl entir mund: Tiarra Tudestga, Engheltiara, Frontscha, Italia, USA, Giapun e China, per mo numnar entginas tiaras.
Stiafen Caduff
Stiafen Caduff ei naschius e carschius si el Grischun, nua ch’el ha fatg igl emprendissadi da pictur. Suenter quel eis el emigraus el marcau da Turitg. Cheu ha el visitau duront 5 onns la scola d’art libra. Stiafen Caduff ei principalmein pictur, experimentescha denton era cun relievs e sculpturas, arschella ni porcellana.
Samuel Inauen
Samuel Inauen ei carschius si ella Part sura turitgesa, egl Appenzell ed el Grischun. El ha studegiau a Berna ed ad Aarau ed ei sescolaus al scolast secundar ed al manager social. Quei ch’el sa seregurdar eis el staus fascinaus da divers materials e da lur fabricaziun artistica. Dapi 20 onns eis el activs sco sculptur da fier. El ha astgau sepresentar ad exposiziuns en Svizra sco era egl exteriur. Samuel Inauen viagiescha bugen pil mund entuorn, ei bab da treis affons ed autur dil cudisch „In Japan sind die Ampeln blau“.
Beatrice Vogler
Beatrice Vogler ei naschida a Solothurn. Ella lavura dapi 1981 sco artista independenta a Turitg. Ella ei sculptura, surcusunza d’art e cumponista. Sias sculpturas ein ord crap, lenn ni era da bronz. Ella creescha maletgs artistics cun surcuser e sias cumposiziuns fa ella per musicas da combra. El center stat il carstgaun cun sias pussaivladads cumplessivas da svilup e da relaziun.
Fis Guldimann
Fis Guldimann ei naschius e carschius si a Trun. El ha fatg igl emprendissadi da montader da scaldaments a Domat ed ha sia veta luvrau en questa professiun. Sco luvrer sur sesez eis el vegnius influenzaus da materials sco fier ed itschal, aschia che sia professiun ha era menau el agl art. In tema central da sias figuras e sculpturas ei il carstgaun e sia via da veta en tut las fassettas. Sia lavur artistica ei daventada sur ils onns pli vasta, creativa e viva. Sias ovras pon ins admirar oravontut a Zignau en siu agen atelier.
Ensemen cun Leo Demund e Giusep Decurtins ha el iniziau la Senda d’art.
Gerhard Heisler
Gerhard Heisler ei naschius 1941 a Mährisch-Ostrau en Tschechia. Gl’emprem ha el absolviu gl’examen da droghist e silsuenter gl’examen professiunal egl artisanadi da fotografar. Dil 1963-1966 eis el staus fotograf dalla Regenza federala. Suenter eis el s’approfundaus el studi da fotografar ed ha fatg gl’examen da maister en gl’artisanadi da fotografar. Silsuenter ha el fundau l’atgna fatschenta FOTO HEISLER a Saarbrücken. L’emprema sculptura da Gerhard Heisler ei quella sin la Senda d’art. A caschun d’ina viseta dalla senda eis ei curdau si ad el ch’il crap da Val era buca representaus. „Ei maunca in crap da vies material“, ha el scret sinaquei al possessur dalla cava da crappa a Val S. Pieder. Gia entgins onns avon haveva Heisler schau tarmetter da quels craps tier el a casa, nua ch’el ha formau ina sculptura per siu curtin. Fotografias da quella ha el tarmess sco impuls a Val, tgei che ha procurau leu per entusiassem ed aschia ha el survegniu gl’invit per crear ina sculptura per la Senda d’art a Trun. „Veta“ ha el numnau sia ovra, perquei ch’el ha vuliu signar il cuors dalla veta cun quella.
Lawrence McLaughlin
Lawrence McLaughlin ei naschius a Litchfield, Minnesota. Duront siu studi alla Universitad da California ha el entschiet vid igl art da sculptura. 1978 eis el emigraus per dus onns a Londra. 1988 ha el serrau giu il studi d’art e historia d’art a l’Ecole Nationale Supérieure des Beaux Arts a Paris. Egl atelier Charpentier ha el luvrau vid sculpturas da betun e monotipias. Dapi lu lavura el en ses ateliers en Frontscha ed a Phoenix. Sias sculpturas ein presentas en diversas gallarias en l’Europa, ils Stadis unis ed il Canada.
Sep Gabriel
Sep Gabriel ei carschius si a Dardin e Breil. El dedichescha dapi biebein 30 onns siu temps liber alla lavur vid sculpturas da lenn. Cun agid da scalpers specials creescha el figuras semegliontas a carstgauns ed animals. Malgrad che Gabriel ei mintga di enzacontas uras lundervi da scalprar vid ina figura ni l’autra, fa quella occupaziun grond plascher ad el e dat era satisfacziun. Las lavurs creadas da Sep Gabriel han ina cumparsa tut speciala. Lur expressiun intensiva regorda empauet vid il stil digl expressiunissem. All’entschatta dils onns 1990 ha quei hobi tschaffau siu interess e dapi lu ha el realisau varga 500 figuras. Igl art da Sep Gabriel ei staus da veser treis gadas a Turitg e duas gadas en Tiara tudestga.
Leo Demund
Leo Demund ei naschius e carschius si a Trun. Sias empremas emprovas d’entagliar van anavos sil temps d’affonza. Sco pastur ha el experimentau cun siu cunti sin l’alp Nadels. All’entschatta dils onns sissonta ha el habitau a Sogn Gagl, a Winterthur ed a Turitg, nua ch’el ha luvrau sco serrer. 1962 ha el midau a Basilea, nua ch’el ha anflau en Fritz Ryser, pictur artistic e scolast spezialisau alla scola d’art, promoziun ed impuls per siu svilup artistic. Duront siu temps a Basilea eis el vegnius en contact cun il tscheiver da Basilea. Cheu ein sias empremas endretgas ovras da lenn naschidas. 1967 entochen 1988 ha Demund viviu a Domat. Leu ha igl entagliader da mascras legendar Naté giu gronda influenza sin sia lavur. Sco niev material ha en in ulteriur pass era il metal anflau la via en si’ovra. Il 1988 ei Leo Demund returnaus en sia patria, a Darvella, nua ch’el ha saviu viver siu siemi : pur e sculptur da lenn.
Ensemen cun Fis Guldimann e Giusep Decurtins ha el iniziau la Senda d’art.
Matias Spescha
Gl’artist ch’ei naschius a Trun ei presents cheu pliras ga. Sper las exposiziuns el Spazi Spescha e la sculptura OGNA ein duas ulteriuras sculpturas d’anflar sin la Senda d’art ed ina gronda plastica avon il center communal a Trun. Matias Spescha figurescha en la retscha dils pli impurtonts artists grischuns denter Alberto Giacometti e Not Vital e vala sco impurtont artist svizzer dil temps suenter l’uiara. Sia ovra vegn renconuschida era sin plaun internaziunal.
Nair-Art
Renzo Hendry ed Adrian Candinas, ils fundaturs dalla legendara rap-combo Liricas Analas han anflau suenter il sligiament da lur band ina nova via per cuntinuar lur colligiaziun profunda e collaboraziun creativa. Quei ch’era inagada il cumponer canzuns semanifestescha oz en lur process da creaziun sco artists. Lur ovras neschan cun la medema passiun e structura: inspiraziun ord la natira, la societad e las emoziuns che muentan nus tuts. Cun mintga ovra raquentan els historias, che commuentan, che fan surstar e che muentan.
